Let op: vaak lactose verborgen in medicatie voor winterkwalen

Luchtweginfecties zijn weer alom tegenwoordig en volgens artsen zullen binnenkort ook de eerste grieppatiënten opduiken. Ben je verkouden of heb je griep, dan is uitzieken de boodschap. Om je lijden ietwat te verlichten, kan je ook medicatie nemen (uiteraard met goedkeuring van de dokter). Als je geen gluten of lactose verdraagt, is het wel opletten welke medicatie je kan nemen. Maak er een gewoonte van om de bijsluiter te lezen, want daar vind je alle informatie die je nodig hebt.

Onder punt 6 op elke bijsluiter vind je de stoffen die in het medicament zitten en daar lees je dus of er al dan niet lactose in zit. Gluten vind je bijna nooit in medicatie, maar lactose wordt wel vaak als vulstof gebruikt. Je vindt lactose onder meer terug in Vasocedine, Rhinisan, Cirrus, Rhinatiol antirhinitis, Primperan tabletten, Motilium filmomhulde tabletten (domperidonemaleaat of domperidone), Buscopan 20 mg, Zyrtec, Enterol…

In onderstaand overzicht van medicatie zit normaal geen lactose of gluten in (pas op: soms wijzigt de samenstelling dus best steeds opnieuw checken!):

  • Dafalgan,
  • Nurofen,
  • Rhinofebryl,
  • Sinutab,
  • Medica tabletten menthol of lemon,
  • Mucoangin Munt,
  • Strepsils Vitamine C zuigtabletten,
  • Orofar lidocaïne met of zonder muntsmaak,
  • Motilium smelttabletten,
  • Immodium smelttabletten
  • Buscopan 10 mg

Voor wie nog niet ziek is: ga zo door! Voor wie ziek is: veel beterschap!

 

Eerste hulp bij baby’s met allergie

Baby die veel huilde check. Veel vuile was check. Abonnement bij kinderarts check. Been there, done that.

Mijn twee kindjes bleken al kort na hun geboorte allergisch te zijn voor koemelk. Deze ontdekking kwam er na heel veel uurtjes huilen, refluxtesten, rode billetjes, veel vieze pampers en (na een periode borstvoeding) uiteindelijk ook een hele hoop verschillende merken babymelkpoeder. Eenmaal vaststond dat de oorzaak een allergie was, ging het gelukkig snel beter. Maar het is dan wel even zoeken wat die kleine sloebers mogen eten en drinken.

Uiteraard gebeurt best alles onder de begeleiding van een (kinder)arts.

Koemelkallergie is een allergische reactie tegen het eiwit dat in koemelk zit. Het lichaam reageert hierop door een felle reactie, gaande van huiduitslag, tot luchtwegproblemen en maag-en darmproblemen. Afhankelijk van de vorm van de allergie kan de reactie meteen (binnen de twee uur na het drinken van melk) tot enkele uren later voorkomen. Koemelkeiwitallergie komt vaak voor bij jonge kindjes, al ontbreken er nog steeds precieze cijfers.  Ondertussen is wel bekend dat het gelukkig bij de meeste kinderen eruit groeit: tegen de leeftijd van vijf jaar zou 50 tot 85 procent van de kinderen tolerant zijn voor koemelk. Koemelkeiwitallergie kan normaal in het bloed gezien worden, of door een tijdelijk dieet waarbij je geen koemelk geeft aan je kleintje. Als de klachten verbeteren of verdwijnen, weet je meer.

Naast koemelkeiwitallergie bestaat er ook lactose-intolerantie. Hierbij ontbreekt er lactase in het lichaam van je kindje, waardoor hij/zij geen lactose verteert. De symptomen zijn gelijkaardig aan koemelkeiwitallergie, baby’s zullen vooral veel huilen en symptomen van maag-en darmklachten vertonen. Om uit te zoeken of je kind intolerant is voor lactose start je best een dieet: door vier weken geen lactose te geven en te kijken of de klachten stoppen, kan je vermoeden of het gaat om lactose-intolerantie. Bij oudere kinderen kan een test gedaan worden waarbij ze gedurende enkele uren moeten blazen in een proefbuisje na het drinken van een geconcentreerde dosis lactose, maar dit is uiteraard niet haalbaar bij baby’s of peuters. Lactose-intolerantie kan verdwijnen wanneer het gaat om een milde vorm, maar kan evengoed voor het leven zijn, indien het gaat om een erge vorm. Tijdelijke lactose-intolerantie kan evenwel later ook terug de kop opsteken, bijvoorbeeld na een buikgriep. Alert blijven is dus de boodschap…

Is je kindje allergisch voor melk of intolerant voor lactose? Dan dien je uiteraard op zoek te gaan naar het juiste melkpoeder. Deze zoektocht doe je best in samenspraak met de kinderarts. Maar daarnaast is het ook wat zoeken wat je kleine kapoen mag eten, want veel traditionele zaken bevatten melk. Hierbij enkele tips voor hapjes die melkvrij zijn (pas op, ik heb het hier enkel over lactose en melk: onderstaande tips bevatten soms wel gluten):

  • voor in de fruitpap: de klassieke fruitpap bestaat uit geplet fruit en een kinderkoek of koekjespoeder. Maar vaak bevat koekjespoeder melkeiwitten. Ik loste dit op door een Betterfood te gebruiken, zowel de gele als de rode pakken bevatten geen melk. Is je kindje ook gevoelig voor gluten, dan neem je de gele verpakking die geen of zeer weinig gluten bevat. Ik gebruikte ook vaak rijstvlokken om de fruitpap in te dikken, dit is allergeenvrij.

  • voor in het handje vanaf een maand of acht: koekjes van Betterfood (zie boven), lange vingers of madeira koekjes. Deze koekjes bevatten wel gluten, maar geen melk. Of gewoon old school een stukje brood, dit bevat normaal ook geen melk, tenzij je natuurlijk sandwiches of ander speciaal ‘verrijkt’ brood neemt.

  • op de boterham vanaf een maand of acht: choco zonder melk bvb Boerinneke puur, confituur, wat vers fruit dat je plet bvb. banaan, …
  • voor onderweg: bij Olvarit staat mooi vermeld op de verpakking welke allergenen voorkomen in de potjesvoeding.

Sojaproducten kan je ook geven vanaf een bepaalde leeftijd, maar die zijn niet altijd geschikt voor echt jonge kindjes. Soms treedt er een kruisallergie op voor soja. Best altijd eens bespreken met je kinderarts dus.

Aan alle mama’s met een kindje met allergie, hou vol, het komt goed! Voor vragen of tips, altijd welkom…

Lactose, lactase, what’s in a name

Op algemeen verzoek, nog eens in een notendop: de enige echte waarheid over lactose-intolerantie.

Lactose 

Lactose is melksuiker, die voorkomt in alle melksoorten van zoogdieren. Als je melk drinkt, dan treedt normaal het enzym lactase in actie, wat ervoor zorgt dat je de lactose kan verteren. Maak je dit enzym niet of te weinig aan, dan komt de lactase onverteerd terecht in de dikke darm. Dit begint te gisten waardoor je buikpijn, buikkrampen, diarree en een opgeblazen buik krijgt. We spreken dan over lactose-intolerantie. De mate waarin je lactase aanmaakt, bepaalt hoeveel lactose je kan verteren. Bij de ene persoon met lactose-intolerantie zal dit dus meer zijn dan bij de andere. Als je weet dat ikzelf de zwaarste vorm heb, dan begrijp je meteen dat ik alle melk(producten) links laat liggen.

Is lactose-intolerantie tijdelijk?

Algemeen wordt vastgesteld dat de hoeveelheid lactase in je lichaam vermindert naarmate je ouder wordt. Lactose-intolerantie kan dus plots op latere leeftijd optreden of erger worden. Daarnaast kan het zijn dat er een tijdelijk tekort aan enzymen is door bijvoorbeeld een buikgriep die je darmwand heeft beschadigd. Van zodra de darmwand hersteld is, herstart de aanmaak terug van de nodige enzymen en is er terug voldoende lactase om lactose te kunnen verteren.

Bij anderen (zoals ik) is er een aangeboren vorm, dit zijn mensen die uit zichzelf te weinig of geen lactase aanmaken en die hun hele leven lang lactose zullen moeten vermijden. Bij mensen die radiotherapie of straling hebben gehad, kan het darmslijmvlies beschadigd zijn, met blijvende lactose-intolerantie tot gevolg.

Hoe vaststellen?

Lactose-intolerantie kan vastgesteld worden door een ademtest in een ziekenhuis. Er wordt gevraagd om een lactosedrankje te drinken. Daarna moet je binnen een bepaalde tijd enkele keren uitademen in een buisje of zakje. Wanneer je lactose niet goed kan verteren, dan blaas je waterstof uit. Hoe meer waterstof er wordt gevonden in de uitgeademde lucht, hoe slechter je lactase verteert.

Koemelkallergie

Koemelkallergie en lactose-intolerantie zijn twee verschillende zaken: bij koemelkallergie treedt het immuunsysteem in werking, bij lactose-intolerantie niet (vergelijk met coeliakie en glutenintolerantie). Als je allergisch bent voor koemelk, dien je alle koemelk te mijden. Bij lactose-intolerantie kan koemelk zonder lactose dan weer wel. Wist je dat geitenmelk en schapenmelk ook lactose bevatten? Gelukkig bestaat hier ook al een lactosevrij alternatief voor.

Waarin zit lactose? 

Lactose zit in melkproducten, dus melk, yoghurt, kaas, pudding, roomsauzen,… Maar lactose verstopt zich ook graag in koekjes, snoep, ketchup (!), kruidenmengelingen, bouillonblokjes, zelfs deodorants,… Het is dus raadzaam om steeds de ingrediënten te checken. Wil je graag eens ‘zondigen’, dan kan je een lactasepreparaat nemen: een portie lactase in de vorm van een pilletje (klik hier voor het desbetreffende artikel). Hiermee kan je toch eens een ijsje eten, of medicatie innemen die lactose bevat.

Speciale aandacht voor medicatie

Je leest het goed, in veel medicatie zit lactose en dit vormt voor mensen met lactose-intolerantie een extra belemmering. Zo bevat Enterol lactose. Wanneer je buikgriep hebt, en je tijdelijk minder lactase aanmaakt,  dan is het dus niet altijd een goed idee om Enterol te nemen. Hier krijg je mogelijks nog meer diarree van… Wat je beter wel kan nemen, lees je hier.  Je kijkt dus best altijd eerst de bijsluiter na! Onder punt 6 op de bijsluiter staan de ingrediënten steeds vermeld. Sommige medicamenten kunnen gemaakt worden zonder lactose als bestanddeel. Helaas is dit niet voor alle medicijnen het geval en is het soms een lange zoektocht naar een alternatief. Wij, de lactose-intoleranten, vormen dus steeds een pittige uitdaging voor onze apothekers :-).

Hoeveel mensen hebben lactose-intolerantie? 

Exacte cijfers zijn er niet, aangezien er verschillende vormen en gradaties van lactose-intolerantie zijn. Maar meerdere studies wijzen uit dat ongeveer 1 op 5 à 1 op 7 mensen in België intolerant zou zijn voor lactose. Dat betekent al snel drie à vier kinderen in elke klas. In oosterse landen zouden de cijfers nog hoger liggen. Er wordt geschat dat twee derde van de mensen wereldwijd een vorm van lactose-intolerantie heeft. Je bent dus niet de enige :-).

 

Expect the unexpected

Wie aan gluten en/of lactose denkt, denkt direct aan brood of melk. Nochtans sluipen er ook gluten of lactose in producten waar je het helemaal niet verwacht. Wanneer je gluten- en/of lactose-intolerant bent, is het dus een dagelijkse taak om etiketten te lezen, en niet alleen van voeding….

Toen ik onlangs een nieuwe deodorant (Sanex Dermo Sensitive) testte, kreeg ik rode uitslag en jeuk. Ik dacht dat het toeval was, maar toen ik de deo de volgende dagen opnieuw gebruikte, werd het steeds erger. Toen zag ik dat er in de ingrediëntenlijst lactose stond vermeld, en vandaar dus mijn allergische reactie. De lactose was toegevoegd om de natuurlijke bacteriën van de huid te versterken, maar mijn huid was daar niet zo blij mee :-). De deodorant zal dus niet in mijn boodschappenkar belanden.

Lactose is een stof die goed werkt als bindmiddel en is daardoor te vinden in heel veel producten. Je vindt lactose onder meer in:

  • medicatie (Rhini-san, Cirrus, Primperan tabletten, veel anticonceptiepillen, … )
  • kruidenmengelingen (bvb. kippenkruiden van Everyday, mosselkruiden van Boni selection, ..)
  • smaakversterkers en bouillon (bvb. Oxo bouillon, Lacroix bouillon fond gevogelte)
  • chips (bvb Lay’s Pickles, Lay’s Bugles Sweet Chili, Lay’s Grills)

Gluten zijn even stiekem als lactose en verstoppen zich ook graag daar waar je ze niet verwacht. Zo kunnen ze onder meer zitten in:

  • chips (bvb. Lay’s superchips Salt’n Pepper, Lay’s Bugles Sweet chili, Lay’s Grills)
  • smaakversterkers en bouillon (bvb. Maggi bouillon smaakverfijner in een fles)

Extra schrikken is het als je weet dat die gluiperds ook inbreken in je badkamer of elders in je huis waar je ze niet verwacht! Gluten kunnen te vinden zijn in:

  • make up zoals lipgloss en fond de teint
  • tandpasta (normaal zit er in tandpasta geen gluten, maar speciale tandpasta voor rokers en kleefpasta voor valse gebitten kunnen wel gluten bevatten)
  • mondwaters
  • knutselmaterialen (lijm, vingerverf, krijt)

Geruststellend is dat het al uitzonderlijk is dat je hiervan iets opeet, en als dat al gebeurt, blijft het gehalte gluten dat je binnen hebt, beperkt. Er zijn echter producten waarbij de kans wel bestaat dat je toch (ongewild) sporen van gluten binnen krijgt, namelijk bij:

  • zeep: bvb. de handzeep in sommige bioscopen wordt soms gemaakt van gerst
  • wegwerpservies: sommige biologisch afbreekbaar wegwerpservies wordt gemaakt van tarwezemelen.

Wil je zeker zijn dat je een glutenvrij product hebt, let dan op de ingrediëntenlijst. Als je onderstaande zaken terugvindt, dan bevat het product wel degelijk gluten, en is het misschien beter om het product links te laten liggen als je allergisch bent voor gluten of glutenintolerant bent:

  • Hydroxypropyltrimonium hydrolyzed vegetable protein
  • Steardimonium hydroxypropyl vegetable protein
  • Gliadin
  • Oat protein (verwijst naar haver)
  • Stoffen met Triticum vulgare of Wheat in de naam (verwijst naar tarwe)
  • Hordeum vulgare of Hordeum distichon (verwijst naar gerst)
  • Secale cereale (verwijst naar rogge)

Gluten en lactose kan je dus overal vinden. Daarom is de gouden raad: etiketten lezen, etiketten lezen, etiketten lezen 🙂

Blijft de buikgriep hangen? Wat je beter wel en niet doet bij tijdelijke lactose-intolerantie

Wist je dat er ook een tijdelijke vorm van lactose-intolerantie bestaat?

Wie deze winter een flinke buikgriep te pakken had, kan een tijdlang daarna nog steeds maag-en darmklachten hebben. Dat komt omdat een virus in je darmen lelijk schade kan berokkenen. Als de dunne darm beschadigd is, heeft je lichaam minder lactase voorhanden. Naarmate de darmen zich herstellen, maakt je lichaam terug meer lactase aan. Op dat moment kan je terug (meer) lactose verteren.

Heb je na een buikgriep nog steeds last van diarree, krampen en/of opgeblazen buik? Dan loont het de moeite om de melkproducten even aan de kant te laten staan. Ook Enterol, dat vaak gegeven wordt bij infecties aan maag en darmen, bevat lactose, zowel de poedervorm als de capsules.

Als je merkt dat je tijdelijk geen lactose verdraagt (of wanneer je zoals ik een blijvende vorm van lactose-intolerantie hebt) , dan kijk je beter uit naar een goed alternatief zoals Gisol (waar dan uiteraard geen lactose in zit). Ook probiotica nemen kan helpen om je darmen te herstellen, bvb. Probactiol of Protectis Adult.

Bij vragen of nood aan meer informatie, neem steeds contact op met je huisarts.

Lactase uit een doosje

Op restaurant gaan als je geen gluten en lactose mag eten, is niet evident.

Vooraf je komst aankondigen én daarbij steeds vermelden welk dieet je dient te volgen, is een absolute must. En zelfs dan blijft het vaak spannend afwachten of je een veilige maaltijd voorgeschoteld krijgt, waar je achteraf geen last van hebt.

Als je lactose-intolerantie hebt, kan je gebruik maken van een hulpmiddeltje. Er bestaan namelijk heel wat supplementen die je kan innemen om lactose te verteren. Het enzym lactase, dat je zelf nauwelijks of niet aanmaakt als je lactose-intolerant bent, kan je innemen in de vorm van een pilletje of een poeder.

Voor glutenintolerantie bestaan er nog geen wondermiddelen, er is slechts één preparaat voorhanden, maar dit staat nog in zijn kinderschoenen. Ik kom hier later op terug.

Lactasepilletjes bestaan wel al al een hele tijd. Dankzij lactase uit een doosje kan je genieten van een ijsje of iets geruster op restaurant gaan, dat is toch al een mooie hulp. Bovendien is het ook soms essentieel: bepaalde medicatie is niet te krijgen zonder lactose (bv. bepaalde antihistamica, de pil,…), en dan is het wel handig om er een kleine dosis lactase te kunnen bij innemen.

FCC?

Er bestaan verschillende merken en soorten van enzymenpreparaten die lactase bevatten. Het verschil zit vooral in de hoeveelheid lactase die ze bevatten. Dit wordt uitgedrukt in FCC (Food Chemical Codex). Hoe hoger dit getal, hoe meer lactase erin zit en hoe minder tabletjes je dus nodig hebt.

Gebruik? 

Het is in principe onschadelijk om deze enzymen te nemen, gezien het gaat om een stof die je normaal gezien van nature zou aanmaken. Ben je zwanger of geef je borstvoeding, dan vraag je het best nog eens na bij je dokter, gezien er nog geen sluitend onderzoek gedaan is bij deze doelgroepen. Ook voor mensen die galactosemie (een zeldzame aandoening) hebben, kan het in enkele gevallen opletten geblazen zijn, gezien de lactose via lactase wordt omgezet in galactose.

Je neemt de tabletten of een poeder meestal in net voor de maaltijd waar er lactose in zit, tenzij de bijsluiter anders vermeldt. Soms volstaat één tablet, in andere gevallen dien je er best twee te nemen. Dit is afhankelijk van de hoeveelheid lactase die erin zit, en ook van de mate waarin jij lactose-intolerant bent. Als je lang aan tafel zit, en er heel wat gerechten op tafel komen met lactose in, dan neem je best verschillende keren een tablet, ongeveer per 1,5 uur.

Welke soorten bestaan er?

  • Lactose OK
  • Gelules
  • Om twee glazen melk te verteren, dien je net voor het eten 2 gelules te slikken
  • Te krijgen in verpakkingen van 75 of 150 capsules
  • Eén capsule bevat 3300 FCC eenheden lactase
  • Ik gebruik dit als ik op restaurant ga, of als ik medicatie dien te nemen waar lactose in zit. Ik ben hier heel tevreden over

 

  • Lactose OK forte instant
  • Poedertje dat je kan innemen zonder water, door het gewoon te laten smelten op de tong
  • Je kan het poeder ook strooien op eten dat lactose bevat
  • Eén stick bevat 6000 FCC lactase
  • 30 sticks per doosje

  • Kerutabs
  • Tabletten
  • Eén tablet bevat 2300 FCC eenheden lactase
  • De bijsluiter zegt dat je 1 tot 3 tabletten kan innemen met water vlak voor of tijdens de maaltijd
  • Er zijn doosjes van 50 of 100 tabletten te verkrijgen

  • Similase Total 
  • Capsules
  • Similase Total bevat meerdere spijsverteringsenzymen (waaronder lactase) en ook gemberwortelextract, wat de vertering vergemakkelijkt
  • De bijsluiter vermeldt dat je 1 capsule dient te nemen tijdens of net na de maaltijd. Eén capsule bevat 340 FCC lactase.
  • Er zijn doosjes van 15, 30, 60 of 120 capsules
  • Ik gebruik dit niet als middel om lactose te verteren, gezien de lage dosis lactase. Ik heb het wel al gebruikt na een zware maaltijd of wanneer mijn maag wat overhoop is. Hiervoor vind ik het wel een goed middel.

 

  • Digest OK
  • Capsules
  • Digest OK bevat meerdere spijsverteringsenzymen (waaronder lactase) en ook heemst
  • Je dient twee capsules te nemen bij de maaltijd met water
  • Per twee capsules zit er 4500 FCC lactase in
  • Eén doosje bevat 60 capsules

 

Misschien nog handig om te weten: op internet vind je ook nog Kerulac druppels terug, die zijn echter ondertussen uit de handel genomen.  Disolact is ook een naam die circuleert op internet, maar dit is niet in België verkrijgbaar.

In geval van twijfel, vraag dit steeds na bij je apotheker.

Bij deze ook een oprechte dank aan mijn apotheker, Apotheek Expo (www.aposite.be/16366/), die me altijd snel en accuraat advies geeft over medicatie met gluten en/of lactose.

Ik hoop dat je het gepaste middel vindt dat werkt voor jou!

Veel succes ermee!

Overzicht gluten- en lactosevrije producten

 

  1. ‘All you can eat’ versus ‘the black list’

Er zijn op internet al heel wat lijstjes te vinden wat je niet meer mag eten als je gluten dient te vermijden. Ook over lactosevrije producten is heel wat te vinden. Maar een lijst die beide combineert, is meestal moeilijker te vinden. Hieronder vind je mijn lijst met toegelaten en verboden voeding binnen een gluten- én lactosevrij dieet. Ik heb ervoor gekozen niet alleen de zwarte lijst weer te geven, maar ook alles wat wél mag, want gelukkig zijn er ook nog veel lekkere dingen die je zonder problemen en naar hartenlust kan eten.

All you can eat:                                                                                        The black list:

            

  1. Gluten-en lactosevrij eten in een notendop (onder punt 4. vind je de volledige lijst met vermelding van concrete merken en/of producten)

In grote lijnen betekent glutenvrij eten:

  • geen gewoon brood;
  • geen pasta gemaakt van tarwe, geen gewone pizza of lasagne;
  • geen gewone koekjes, taart, koffiekoeken, pannenkoeken;
  • geen gepaneerd vlees of vis met een korstje, geen kroketjes edm.

Er zijn echter ook enkele verrassingen bij waarin je gluten kan terugvinden zoals bouillonblokjes of snoepjes.

Lactosevrij eten betekent in grote lijnen:

  • geen melk, chocomelk, karnemelk;
  • geen gewone kaas (harde kazen staan ter discussie);
  • geen boter om te smeren of te bakken;
  • geen yoghurt;
  • geen roomsauzen;
  • geen bladerdeeg;
  • geen puree met melk, geen gewone lasagne;
  • geen koekjes met melk.

Maar naast deze voor de hand liggende voedingswaren zijn er ook producten waarin je geen lactose verwacht en die het toch bevatten, bijvoorbeeld in sommige charcuterie, in kruidenmengelingen, snoepjes, of bijvoorbeeld paprikachips.

Het is dus steeds aangewezen om altijd de ingrediënten te lezen!

Om het helemaal spannend te maken, kunnen producten veranderen van samenstelling, dus kijk je best geregeld na of de ingrediënten nog niet gewijzigd zijn en dus nog veilig zijn.

  1. Gluten-en lactosevrij koken of samen eten

Als je glutenvrij kookt voor iemand, maar ook eten voorziet voor andere mensen waarbij er producten zitten met gluten, hou je best alle glutenvrije producten en ingrediënten apart, anders kunnen er sporen van gluten in het glutenvrij eten raken.

Enkele tips en tricks hierbij:

  • Leg geen glutenvrij brood in hetzelfde mandje als glutenbevattend brood;
  • Neem een aparte pot om glutenvrije pasta te koken en gebruik voor de ‘gewone’ pasta een tweede pot. Apart bestek voor beide potten is een must;
  • Bak of braad glutenbevattend vlees of vis (bv. schnitzel, cordon-bleu, gepaneerde vis,…) in een andere pan dan glutenvrij vlees, en gebruik steeds apart bestek (bv. een aparte vork voor het glutenbevattend vlees en een aparte vork voor het glutenvrij vlees, en leg deze vorken niet samen);
  • Voorzie een eigen chocopot/botervlootje/confituurpot zodat het mes van de anderen (waar sporen van boter, kruimels van brood of andere allergenen aan zitten) het gluten- en lactosevrij product niet contamineert.
  1. ‘All you can eat’ versus ‘the black list’

Sommige (gespecialiseerde) merken (Schär, Céreal, Damhert,…) maken voedingswaren waarvan je zeker bent dat er geen enkel spoor van gluten en/of lactose inzitten.

Bij andere grote producenten zijn er vaak ook producten te vinden waar je in de ingrediëntenlijst geen melk en/of gluten terugvindt, maar vermelden ze wel dat er ‘sporen van allergenen’ kunnen inzitten. Dit is meestal omdat die etenswaren worden gemaakt in een bedrijf waar ook andere  levensmiddelen worden gemaakt, waar wel gluten en/of lactose in zit. Veiligheidshalve plaatsten ze dit erop, het is trouwens ook verplicht. Voor sommige mensen is het betrouwbaar om deze zaken toch te eten, anderen dienen ook dit te vermijden.

In onderstaande lijst staan enkel glutenvrije én lactosevrije producten waarbij in principe geen melding wordt gemaakt van ‘mogelijke sporen’. In volgende berichtjes op deze blog, zullen er soms producten ter sprake komen die gluten -en lactosevrij zijn, maar waar wel melding wordt gemaakt van mogelijke sporen. Ik zal dit altijd erbij vermelden. Laat het alvast smaken!

a) Graanproducten en aardappelen

Toegelaten  Niet toegelaten
Glutenvrije deegwaren (=pasta op basis van linzen, maïs, rijst, boekweit,…) te vinden in Bio-Planet, maar ook in Colruyt en Aldi

Gluten-en lactosevrij bladerdeeg/pizza

Pasta, pizza, bladerdeeg, taart
Glutenvrije ontbijtgranen (bvb. merk Urtekram glutenvrije cornflakes) Ontbijtgranen, muesli, Brinta (breakfast instant tarwe), gewone havermout
Brood en beschuit van glutenvrij meel (bvb. merk Le pain des fleurs, boekweitcrackers) Brood en afgeleiden op basis van tarwe, gerst, haver, rozijnenbrood, melkbrood, sandwiches, suikerbrood, koffiekoeken

Toegelaten:

    

b) Groenten

Toegelaten Niet toegelaten
Verse groenten: rauw, gekookt, gestoomd of gestoofd in olie of sojaboter Groentebereidingen met saus, dressing, of andere extra’s, kant-en klare groenteschotels
Diepvriesgroenten zonder toevoegingen Diepvriesgroenten met saus of extra’s
Groenten uit glas of blik zonder allergenen (bvb. merk Hak) Groenten uit blik of glas met extra toevoegingen bvb. saus
Zelfbereide groentesoep met groentebouillonblokjes zonder gluten (bvb. merk Knorr Bouillon Original groenten) en zonder melk of room in Soep met bouillonblokjes waarin gluten zitten, of waarbij groenten vooraf in boter gestoofd zijn, en/of waar room in zit

c) Fruit

Toegelaten Niet toegelaten
Vers fruit en noten Smoothies en kant-en-klare vruchtensappen waar melk in zit
Zelfgeperst fruitsap Gedroogd of gekonfijt fruit waar meel in verwerkt zit
Gedroogd of gekonfijt fruit (ingrediënten checken!) Notenmengelingen waar gluten aan toegevoegd zijn
Fruit in blik of glas (ingrediënten checken!)

 d) Zuivelproducten

Toegelaten Niet toegelaten
Calciumverrijkte plantaardige melkdranken of lactosevrije melk (enkel indien er geen koemelkallergie is!) bvb. amandeldrink, kokosmelk, rijstmelk, sojamelk, … te vinden van Alpro of bvb. merk Rice dream maar ook al vaak van huismerken van supermarktketens Koemelk, paardenmelk, geitenmelk, havermelk, karnemelk
Plantaardige variaties op yoghurt (bvb. Alpro Soya, kokosyoghurt op basis van zuivere kokosmelk (zonder koemelk) bvb. ‘AH Creamy kokos naturel’ van Albert Heijn Yoghurt(drank) op basis van bovenstaande melken
Desserten op basis van soja (Alpro,…) of zelfgemaakte pudding gemaakt met plantaardige melk (Imperial poeder), rijstpap met plantaardige melk Desserten op basis van bovenstaande melken (pudding, chocomousse, tiramisu, panna cotta, rijstpap,…)
Lactosevrije kaas (enkel indien er geen koemelkallergie is) (merk Dilea) Kaas, mozzarella, geraspte kaas,…
Lactosevrije geitenkaas bvb. ‘Heirler geitenkaas lactosevrij’ te vinden in Bio-Planet Geitenkaas, schapenkaas,…
Sorbet (ingrediëntenlijst checken, want bvb. in Nederland zeggen ze ook sorbet tegen fruitijs op basis van koemelk!), Dilea ijs, Swedish glace ijs op basis van soja, en waterijs(jes) Ijs, ijstaart, ijskoffie met gewoon ijs
Plantaardige room (amandelroom, rijstroom, sojaroom) Room op basis van koemelk

Toegelaten:

e) Vlees, vis, vegetarische producten

Toegelaten Niet toegelaten
Onbewerkt vers vlees of verse vis of diepvries zonder toevoegingen, dan wel te bakken in olie of sojaboter Bewerkt of bereid vlees, (gehakt, gepaneerd vlees of gepaneerde vis, in saus, gemarineerd,… ) en kant-en-klare bereidingen (denk aan stoverij, vol-au-vent, lasagne van bij de slager of kant-en-klaar
Gerookte zalm, gerookte heilbot, oesters Alle bereidingen met vis (vissalades, vis in roomsaus,…)
Vis in blik (wel ingrediënten checken!) Vlees of vis gebakken in gewone boter
Charcuterie zonder lactose of gluten (bvb. zuiver rundergehakt zonder toevoegingen, hesp, Gandaham, kippenham,…) (wel best ingrediënten checken!) Salami, préparé, vleesbrood, witte worst, paté, diverse soorten vleessalades,…
Vegetarische producten zonder tarwe of lactose (ervaring leert me dat dit erg moeilijk te vinden is) Seitan, groenteburgers, gepaneerde veggieburgers

f) Smeer-en bereidingsvetten, oliën, sauzen, specerijen

Toegelaten Niet toegelaten
-Margarines en minarines zonder lactose of tarwe bvb. ‘Becel Light, lactosevrij’, ‘Alpro soja’

-Oliën bvb. olijfolie, zonnebloemolie, arachideolie,…

Boter, margarines, minarines met sporen van lactose of tarwe
-Zelfgemaakte dressing of mayonaise zonder melk

-Zelfgemaakte sauzen zonder room, boter of melk (maar op basis van plantaardige room)

Koude of warme sauzen op basis van room/ boter/ melk

Kant-en-klare sauzen en instantsauzen, sojasaus

Verse of gedroogde kruiden zonder gluten of lactose (laurier, peper, zout, peterselie, basilicum,…) Kruidenmengelingen (bvb. in kippenkruiden zit soms lactose!)
Maiszetmeel, aardappelzetmeel, johannesbroodpitmeel, arrowroot, tapioca, gelatine, agaragar

g) Restgroep

Toegelaten Niet toegelaten
Glutenvrije en lactosevrije koekjes en snoep (bijvoorbeeld Damhert, Shär, Céréal) of zelfgebakken met gluten-en lactosevrije ingrediënten Normale koekjes, gebak, snoep

 

Gluten-en lactosevrij zoet broodbeleg zoals honing, confituur, hagelslag van pure chocolade (ingrediënten checken!), choco zonder gluten en lactose (‘Boerinneke choco zonder gluten en lactose’) Zoet broodbeleg zoals choco waar melk in zit, peperkoek, speculoospasta,…
Fondantchocolade extra puur (let op: in Côte d’or en sommige andere merken zit vaak nog melkpoeder!) of merk Wiloco (gluten-en lactosevrije chocolade maar ook pralines,…) Melkchocolade, witte chocolade, pure chocolade waar nog melkpoeder of weipoeder of melk in zit
Zoute chips (Croky, Lays of huismerken) of tortillachips (Doritos natuur) Tuc, paprikachips (daar zit karnemelkpoeder in!), peper en zoutchips, en alle andere smaken.

Toegelaten:

h) Dranken

Toegelaten Niet toegelaten
Water, thee, koffie, zelfgemaakte soep met bouillonblokjes zonder melk of gluten, frisdrank, plantaardige melk, wijn, cava en champagne Melk, chocomelk, bier, graanjenever, cocktails met room in, Baileys, roomjenever

 

 

Over lactose, koeien en apothekers

Lactose

Lactose is melksuiker, die voorkomt in alle melksoorten van zoogdieren. Als je melk drinkt, dan treedt normaal het enzym lactase in actie, wat ervoor zorgt dat je de lactose kan verteren. Maak je dit enzym niet of te weinig aan, dan komt de lactase onverteerd terecht in de dikke darm. Dit begint te gisten waardoor je buikpijn, buikkrampen, diarree en een opgeblazen buik krijgt. We spreken dan over lactose-intolerantie. De mate waarin je lactase aanmaakt, bepaalt hoeveel lactose je kan verteren. Bij de ene persoon met lactose-intolerantie zal dit dus meer zijn dan bij de andere. Als je weet dat ikzelf de zwaarste vorm heb, dan begrijp je meteen dat ik alle melk(producten) links laat liggen. Bij sommige mensen is lactose-intolerantie tijdelijk: door bijvoorbeeld een zware buikgriep is de darmwand beschadigd en is er hierdoor een tijdelijk tekort aan enzymen. Van zodra de darmwand hersteld is, herstart de aanmaak terug van de nodige enzymen en is er terug voldoende lactase om lactose te kunnen verteren. Bij anderen (zoals ik) is er een aangeboren vorm, dit zijn mensen die uit zichzelf te weinig of geen lactase aanmaken. Lactose-intolerantie kan vastgesteld worden door een blaastest.

Koemelkallergie

Koemelkallergie en lactose-intolerantie zijn twee verschillende zaken: bij koemelkallergie treedt het immuunsysteem in werking, bij lactose-intolerantie niet (vergelijk met coeliakie en glutenintolerantie). Als je allergisch bent voor koemelk, dien je alle koemelk te mijden. Bij lactose-intolerantie kan koemelk zonder lactose dan weer wel. Maar wie allergisch is voor koemelk, kan zonder probleem bijvoorbeeld schapenmelk of paardenmelk drinken. Als je lactose-intolerant bent, dien je deze melk ook te vermijden, want ook hier zit lactose in.

Aandacht voor medicatie

Ook in medicatie zit vaak lactose en dit vormt voor mensen met lactose-intolerantie een extra belemmering. Je kijkt dus best altijd eerst de bijsluiter na! Onder punt 6 op de bijsluiter staan de ingrediënten steeds vermeld. Sommige medicamenten kunnen gemaakt worden zonder lactose als bestanddeel. Helaas is dit niet voor alle medicijnen het geval en is het soms een lange zoektocht naar een alternatief. Wij, de lactose-intoleranten, vormen dus steeds een pittige uitdaging voor onze apothekers 🙂

Ervaringsdeskundige en mama

Een donderslag bij heldere hemel…

Begin januari 2014 kamp ik met een buikgriep die maar niet overgaat. Ik moet me meermaals ziek melden op het werk, en slik verschillende immodiums. Ik blijf heel moe en telkens opnieuw herbeginnen mijn klachten. In maart beland ik in het ziekenhuis met uitdrogingsverschijnselen en 7kg lichter. Na een darmonderzoek luidt de eerste diagnose ‘spastische darmen’. Ik moet nog enkele dagen uitrusten en ga terug aan het werk. Kort daarna gaan we op familieweekend. Daar, ergens in de Ardennen, blijk ik ineens een oproep gemist te hebben. Op mijn voicemail staat een bericht van het ziekenhuis. De interim-arts die tijdens het darmonderzoek een biopsie deed, is zijn bureau aan het opruimen. Hij wil me zelf nog laten weten wat de uitslag was van het onderzoek: glutenintolerantie. Verdere opvolging door een diëtiste zal volgens hem nodig zijn, gezien er me een levenslang dieet te wachten staat. Waarzin… Terwijl ik mijn voicemail beluister, staat er twee kamers verder een traiteurkok de feestmaaltijd te bereiden voor die avond. Ik ben me nog nooit zo bewust geweest van wat ik allemaal eet. Ik wist dat gluten iets te maken hebben met brood en pasta, dus wat zou ik dan nog mogen eten zonder last te hebben? Terug thuis maak ik meteen een afspraak bij een diëtiste en sla ik lectuur in. Niet bepaald om vrolijk van te worden…

Op 1 april 2014, bij wijze van flauwe grap, begin ik glutenvrij te eten. Ik reserveer mijn eigen ruimte in de keukenkast en er komen producten in huis die we anders nog nooit gekocht hebben. Met mijn buik gaat het al snel wat beter, maar ik blijf zeer moe en heb nog vaak krampen. Op controle bij de dokter wordt een lactosetest geopperd. Geen overbodige luxe, zo blijkt al snel. De uitslag van de test luidt drie kruisjes ofwel de zwaarste vorm van lactose-intolerantie. Vanaf dan schrap ik alle gluten en lactose. Proefondervindelijk merk ik dat teveel suiker me ook geen goed doet, dus ook grote hoeveelheden suiker behoren vanaf nu tot het verleden. Koken krijgt een nieuwe dimensie, etiketten lezen wordt routine bij het boodschappen doen, onbezorgd gaan eten is er niet meer bij. In ruil krijg ik wel veel meer energie en weg zijn de buikkrampen!

In 2015 wordt onze zoon geboren. Hij blijkt net als zijn grote zus allergisch voor koemelk en lactose-intolerant te zijn. Enkel de meest speciale poedermelk op doktersvoorschrift slaat aan, een scenario dat we al kenden van bij zijn zus. Bij haar is dit gelukkig allemaal verleden tijd, maar we blijven op onze hoede, lactose-intolerantie kan terug komen… Bij onze zoon vermijden we nog steeds alle melk of lactose, gluten lukken gelukkig wel, wat me dus ook opeens specialist maakt in zaken mét gluten maar zonder melk…

To contact us, just click