Op algemeen verzoek, nog eens in een notendop: de enige echte waarheid over lactose-intolerantie.
Lactose
Lactose is melksuiker, die voorkomt in alle melksoorten van zoogdieren. Als je melk drinkt, dan treedt normaal het enzym lactase in actie, wat ervoor zorgt dat je de lactose kan verteren. Maak je dit enzym niet of te weinig aan, dan komt de lactase onverteerd terecht in de dikke darm. Dit begint te gisten waardoor je buikpijn, buikkrampen, diarree en een opgeblazen buik krijgt. We spreken dan over lactose-intolerantie. De mate waarin je lactase aanmaakt, bepaalt hoeveel lactose je kan verteren. Bij de ene persoon met lactose-intolerantie zal dit dus meer zijn dan bij de andere. Als je weet dat ikzelf de zwaarste vorm heb, dan begrijp je meteen dat ik alle melk(producten) links laat liggen.
Is lactose-intolerantie tijdelijk?
Algemeen wordt vastgesteld dat de hoeveelheid lactase in je lichaam vermindert naarmate je ouder wordt. Lactose-intolerantie kan dus plots op latere leeftijd optreden of erger worden. Daarnaast kan het zijn dat er een tijdelijk tekort aan enzymen is door bijvoorbeeld een buikgriep die je darmwand heeft beschadigd. Van zodra de darmwand hersteld is, herstart de aanmaak terug van de nodige enzymen en is er terug voldoende lactase om lactose te kunnen verteren.
Bij anderen (zoals ik) is er een aangeboren vorm, dit zijn mensen die uit zichzelf te weinig of geen lactase aanmaken en die hun hele leven lang lactose zullen moeten vermijden. Bij mensen die radiotherapie of straling hebben gehad, kan het darmslijmvlies beschadigd zijn, met blijvende lactose-intolerantie tot gevolg.
Hoe vaststellen?
Lactose-intolerantie kan vastgesteld worden door een ademtest in een ziekenhuis. Er wordt gevraagd om een lactosedrankje te drinken. Daarna moet je binnen een bepaalde tijd enkele keren uitademen in een buisje of zakje. Wanneer je lactose niet goed kan verteren, dan blaas je waterstof uit. Hoe meer waterstof er wordt gevonden in de uitgeademde lucht, hoe slechter je lactase verteert.
Koemelkallergie
Koemelkallergie en lactose-intolerantie zijn twee verschillende zaken: bij koemelkallergie treedt het immuunsysteem in werking, bij lactose-intolerantie niet (vergelijk met coeliakie en glutenintolerantie). Als je allergisch bent voor koemelk, dien je alle koemelk te mijden. Bij lactose-intolerantie kan koemelk zonder lactose dan weer wel. Wist je dat geitenmelk en schapenmelk ook lactose bevatten? Gelukkig bestaat hier ook al een lactosevrij alternatief voor.
Waarin zit lactose?
Lactose zit in melkproducten, dus melk, yoghurt, kaas, pudding, roomsauzen,… Maar lactose verstopt zich ook graag in koekjes, snoep, ketchup (!), kruidenmengelingen, bouillonblokjes, zelfs deodorants,… Het is dus raadzaam om steeds de ingrediënten te checken. Wil je graag eens ‘zondigen’, dan kan je een lactasepreparaat nemen: een portie lactase in de vorm van een pilletje (klik hier voor het desbetreffende artikel). Hiermee kan je toch eens een ijsje eten, of medicatie innemen die lactose bevat.
Speciale aandacht voor medicatie
Je leest het goed, in veel medicatie zit lactose en dit vormt voor mensen met lactose-intolerantie een extra belemmering. Zo bevat Enterol lactose. Wanneer je buikgriep hebt, en je tijdelijk minder lactase aanmaakt, dan is het dus niet altijd een goed idee om Enterol te nemen. Hier krijg je mogelijks nog meer diarree van… Wat je beter wel kan nemen, lees je hier. Je kijkt dus best altijd eerst de bijsluiter na! Onder punt 6 op de bijsluiter staan de ingrediënten steeds vermeld. Sommige medicamenten kunnen gemaakt worden zonder lactose als bestanddeel. Helaas is dit niet voor alle medicijnen het geval en is het soms een lange zoektocht naar een alternatief. Wij, de lactose-intoleranten, vormen dus steeds een pittige uitdaging voor onze apothekers :-).
Hoeveel mensen hebben lactose-intolerantie?
Exacte cijfers zijn er niet, aangezien er verschillende vormen en gradaties van lactose-intolerantie zijn. Maar meerdere studies wijzen uit dat ongeveer 1 op 5 à 1 op 7 mensen in België intolerant zou zijn voor lactose. Dat betekent al snel drie à vier kinderen in elke klas. In oosterse landen zouden de cijfers nog hoger liggen. Er wordt geschat dat twee derde van de mensen wereldwijd een vorm van lactose-intolerantie heeft. Je bent dus niet de enige :-).
